Bệnh viêm phổi là bệnh nhiễm trùng nhu mô phổi (bao gồm phế nang,túi phế nang,ống phế nang,tổ chức liên kết và tiểu phế quản tận) kèm theo tăng tiết dịch trong phế nang gây ra đông đặc nhu mô phổi.
Các định nghĩa khác về viêm phổi dựa trên tổn thương giải phẩu bệnh:
1.Viêm phổi thùy là viêm phổi có tổn thương đồng nhất ở một thùy và trải qua và trải qua ba giai đoạn:xung huyết,can hóa đỏ,can hóa xám.
2.Phế quản phế viêm(hay còn gọi là viêm phế quản-phổi) là viêm phổi có tổn thương rải rác cả hai phổi,xen lẫn những vùng phổi lành ở cả phế quản và phế nang,tuổi của các tổn thương khác nhau.
3.Mặc dù đã có nhiều tiến bộ về phương pháp chuẩn đoán và sự ra đời của nhiều loại kháng sinh mới nhưng cho đến nay,viêm phổi vẫn là nguyên nhân chính gây tử vong do nhiễm trùng đường hô hấp.
Nắm rõ được những nguyên nhân gây bệnh từ đó mà có triệu chứng và cách điều trị viêm phổi
Vi sinh vật gây viêm phổi có thể đến phổi bằng các con đường sau:hít phải từ môi trường bên ngoài vào phổi,từ các ổ nhiễm trùng đường hô hấp trên lan xuống phổi,hoặc từ các ổ nhiễm khuẩn xa theo đường máu tới phổi.
Ngoài ra,viêm phổi còn có thể do hít phải các tác nhân vật lý,hóa học,các dị nguyên gây dị ứng.Viêm phổi do hít phải là do hít phải các thành phần trào ngược từ dạ dày trong lúc ngủ hoặc hôn mê,hoặc do hội chứng hồi lưu thực quản,tổn thương nhu mô phổi do acid và pepsin trong dịch dạ dày gây ra và có thể phối hợp với nhiễm trùng.
Viêm phổi thường xảy ra khi gặp các điều kiện thuận lợi sau:
===>Tuy nhiên nhiều bệnh có biểu hiện giống bệnh,tuy nhiên cần phân biệt với một số bệnh như bệnh viêm phế quản mạn
viêm phổi |
Các định nghĩa khác về viêm phổi dựa trên tổn thương giải phẩu bệnh:
1.Viêm phổi thùy là viêm phổi có tổn thương đồng nhất ở một thùy và trải qua và trải qua ba giai đoạn:xung huyết,can hóa đỏ,can hóa xám.
2.Phế quản phế viêm(hay còn gọi là viêm phế quản-phổi) là viêm phổi có tổn thương rải rác cả hai phổi,xen lẫn những vùng phổi lành ở cả phế quản và phế nang,tuổi của các tổn thương khác nhau.
3.Mặc dù đã có nhiều tiến bộ về phương pháp chuẩn đoán và sự ra đời của nhiều loại kháng sinh mới nhưng cho đến nay,viêm phổi vẫn là nguyên nhân chính gây tử vong do nhiễm trùng đường hô hấp.
Nắm rõ được những nguyên nhân gây bệnh từ đó mà có triệu chứng và cách điều trị viêm phổi
I.Nguyên nhân,điều kiện thuận lợi và phân loại viêm phổi.
1.Nguyên nhân gây viêm phổi
Viêm phổi thường do các vi sinh vật gây ra(vi khuẩn,virus,nấm,kí sinh trùng) nhưng thường gặp nhất là do vi khuẩn.Về mặt lý thuyết loại vi khuẩn nào cũng có thể gây viêm phổi nhưng trong thực tế lâm sàng thường gặp một số vi khuẩn gây bệnh nhất định.Trong những thập kỉ gần đây,một số nguyên nhân gây viêm phổi mới đã được tìm thấy và đặc biệt là có sự gia tăng các chủng vi khuẩn kháng các loại kháng sinh đã nhạy cảm trước đây.Gần đây,các chủng virus cúm A gây ra các triệu chứng nghiêm trọng,trong đó có viêm phổi như virus cúm A/H5N1,H3N2 thành dịch lớnVi sinh vật gây viêm phổi có thể đến phổi bằng các con đường sau:hít phải từ môi trường bên ngoài vào phổi,từ các ổ nhiễm trùng đường hô hấp trên lan xuống phổi,hoặc từ các ổ nhiễm khuẩn xa theo đường máu tới phổi.
Ngoài ra,viêm phổi còn có thể do hít phải các tác nhân vật lý,hóa học,các dị nguyên gây dị ứng.Viêm phổi do hít phải là do hít phải các thành phần trào ngược từ dạ dày trong lúc ngủ hoặc hôn mê,hoặc do hội chứng hồi lưu thực quản,tổn thương nhu mô phổi do acid và pepsin trong dịch dạ dày gây ra và có thể phối hợp với nhiễm trùng.
2.Điều kiện thuận lợi cho viêm phổi
Viêm phổi mắc phải tại bệnh viện |
- Thời tiết lạnh,nhiễm lạnh đột ngột
- Sau khi bị cúm,sởi,viêm xoang,..
- Cơ thể suy yếu,còi xương,suy dinh dưỡng,người già
- Ứ đọng phổi do nằm lâu:hôn mê,tai biến mạch máu não
- Biến dạng lồng ngực:gù,vẹo cột sống,...
- Tắc nghẽn đường hô hấp
3.Phân loại viêm phổi
Có nhiều các phân loại viêm phổi:- Theo tổn thương giải phẩu bệnh:viêm phổi thùy và viêm phế quản phổi.
- Theo nguyên nhân gây bệnh:viêm phổi do phế cầu,viêm phổi do tụ cầu,do vi khuẩn kị khí,do virus...
- Theo biểu hiện lâm sàng:viêm phổi điển hình và viêm phổi không điển hình
- Theo nơi mắc bệnh:viêm phổi mắc phải tại cộng đồng,viêm phổi mắc phải tại bệnh viện,viêm phổi do nhiễm trùng cơ hội
4.Sinh lý bệnh viêm phổi
Bình thường cấu trúc đường hô hấp có tính bảo vệ tránh được khả năng mắc bệnh.Cơ chế bảo vệ của đường hô hấp bao gồm hệ thống cơ học - tiết dịch nhầy - đại thực bào phế nang.Khi những cơ chế bảo vệ trên bị tổn thương thì nguy cơ viêm phổi rất dễ xảy ra.Sau đây là một số ví dụ:- Một số tình trạng như nghiện rượu,chấn thương sọ não,bệnh mạch não,ngộ độc thuốc..dẫn tới tình trạng hôn mê,giảm phản xạ ho và rối loạn phản xạ đóng nắp thanh quản.
- Sự hoạt động của hệ thống vận chuyển chất nhầy bị suy giảm do rượu,khói thuốc lá,tuổi già và nhiễm virus đường hô hấp.
- Các trường hợp thiếu oxy trong không khí thở,phù phổi,dinh dưỡng kém,khói thuốc lá,...làm suy giảm khả năng hoạt động của địa thực bào phế nang.
- Mốt số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi như tắc nghẽn đường thở cơ học(khối u,gù vẹo cột sống),suy giảm miễn dịch,nhiễm toan.
===>Tuy nhiên nhiều bệnh có biểu hiện giống bệnh,tuy nhiên cần phân biệt với một số bệnh như bệnh viêm phế quản mạn